Türkiye: Kasım ticaret açığı 8,76 milyar dolar

TÜİK’in Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle oluşturarak açıkladığı Kasım ayı GTS (Genel ticaret sistemi) dış ticaret verilerine göre; Türkiye’nin ihracatı 2022 yılının Kasım ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,1 artarak 21,9 milyar USD olurken, aynı dönemde ithalat %14 artarak 30,7 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Böylece dış ticaret açığı, Kasım 2021-Kasım 2022 dönemleri arasında %60,7 artmış ve 8,76 milyar USD olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise söz konusu dönemde %79,8’den %71,4’e gerilemiştir. 12 aylık toplamda, Ekim’de 103,3 milyar dolar olan dış ticaret açığı, kasımda 106,6 milyar dolara ulaştı.

Kasım ayı içerisinde en çok ihracat yaptığımız ülke Almanya olurken, onu ABD, Irak ve Rusya takip etmektedir. Avrupa Birliği’ni oluşturan 27 ülkeye ihracat %0,6 azalarak 8,5 milyar USD olurken, AB’nin toplam ihracatımız içindeki payının %39,8’den %38,8’e gerilediği görülmektedir. İthalat kalemlerinde; Kasım 2022’de ilk sırayı Rusya (enerji) alırken, onu Çin, Almanya ve İsviçre (altın ithalatı) izlemiştir.

Kasım ayında ara malların (hammadde) toplam ithalat içindeki payı (%77,3) azalırken, sermaye (yatırım) mallarının (%12,1) ve tüketim mallarının (%10,4) payı artmıştır. Bu dönemde ara malları ithalatı, kış mevsimi ve düşen hava sıcaklıkları nedeniyle akaryakıt ürünleri tarafında yoğunlaşırken, Brent petrol fiyatında görülen düşüş buradaki artış etkisini sınırlamaktadır. Bu dönemde enerji ithalatı 7,7 milyar dolar olarak gerçekleşti ve toplam ithalat içinde %25 paya sahip oldu. Enerji ithalatındaki artış hızı ise %17,9’a geriledi. 

Altın ticaretinde ise açık pozisyonu vermeye devam ediyoruz. Nette 1,9 milyar dolar açık veren parasal olmayan altın ticareti, ithalat geçen seneye göre %1089,9 artış göstermiştir. Altın ithalatında geçen yıllara göre görülen yüksek seyir, bu pozisyondan gelen açık etkisinin sürebileceğini göstermektedir.

Türkiye’nin 12 Aylık Dış Ticaret Dengesi, Milyon ABD Doları. Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Tera Yatırım

Petrol fiyatlarının göreceli yüksek seyri, sene genelindeki yüksek dış ticaret açığını açıklamakla birlikte Kasım ayındaki dış ticaret açığı değişimi önceki aylara göre daha sınırlı oldu. Yine de 12 aylık devreden rakamlar ile Aralık ayı gerçekleşmelerine dair tahminlerimiz 95 milyar dolarlık bir enerji ithalatı faturasının olduğunu göstermektedir. Fiyatların mevcut seyri ve yukarı doğru riskleri (arz kaynaklı) benzer bir enerji faturasının 2023’te de geçerli olabileceğini göstermektedir. İhracat tarafında Avrupa’da beklenen resesyon etkileri baskı oluşturabilir, aynı zamanda enflasyonist baskı nedeniyle üretim girdisi elde etmek de pahalılaşmıştır. İç talep noktasında ise, özellikle yılın ilk aylarında ücret artışları kaynaklı tüketim malı ithalatı hareketliliği gözlenebilir. İthalatın yüksek seyri ile dış ticaret açığındaki eğilimin devam edebileceğini düşünüyoruz.

Kaynak: Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı