Cumhuriyetin ilk yıllarına ışık tutan ‘Yüz Yıllık Miras: Bengüboz’ sergisi açıldı

Bilkom öncülüğünde Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM), Mudurnu Belediyesi ve Mudurnu Kaymakamlığı ortaklığında gerçekleştirilen sergi, Mudurnu'da Fuatbeyler Konağı'nda açıldı. Proje, Bengüboz’un 1923-1939 yılları arasında çektiği fotoğraflar dijital uygulamalar ile gelecek kuşaklara aktarılması için hayata geçirildi.

Küratörlüğünü Dr. Ege Yıldırım'ın üstlendiği serginin tanıtım toplantısına Mudurnu Kaymakamı Ayhan Kalaycıoğlu, Mudurnu Belediye Başkanı Necdet Türker, CHP Bolu Milletvekili Türker Ateş, Bilkom Genel Müdürü Fikret Ballıkaya, Vekam Direktörü Prof.Dr. Filiz Yenişehirlioğlu, fotoğraf sanatçısı Coşkun Aral, Ahmet İzzet Bengüboz’un torunu Mehmet Kadri Bengüboz ve davetliler katıldı.

Yüz yıllık cam negatifler koruma altına alındı

Ahmet İzzet Bengüboz'un Mudurnu'da Osmanlı'nın son döneminden Cumhuriyetin ilk yıllarına geçen sürede çektiği fotoğrafları içeren sergi, Bengüboz'un yüz yıllık cam negatiflerinden çıkan görsellerle hazırlandı. Cam negatifler, ısıya ve neme duyarlı ekipmanlar içerisinde koruma altına alındı ve deforme olmaları engellendi. Bu şekilde, Bengüboz’un yüz yıllık mirası gelecek yüzyıla taşınmış oldu.

Proje kapsamında Bengüboz’un günümüze ulaşmış 1.003 adet cam negatiften oluşan arşivi koruma altına alındı ve arşiv içinden yapılan seçki ile 450 fotoğraf, fiziki ve dijital sergi uygulamalarıyla günümüze taşındı.

‘Milli Mücadele'de Mudurnu'nun Rolü’, ‘Mudurnu'da Cumhuriyet Kutlamaları’, ‘Erken Cumhuriyet Döneminde Mudurnu'da Kamusal Hayat’, ‘Cumhuriyet ve Mudurnu'da Kadınlar’ ve ‘Mudurnu'dan Portreler’ konu başlıklarını içeren sergideki eserler, dijital teknolojilerin kullanım ve yapay zeka tekniğiyle renklendirildi.

Yüz yıllık miras

Törende konuşan Bilkom Genel Müdürü Fikret Ballıkaya, fotoğraf sanatçısı Ahmet İzzet Bengüboz’un vatan kahramanı olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:

“Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılına tanıklık ettiğimiz bu özel dönemde, ülkemizin en önemli değerlerinden biri olan Ahmet İzzet Bengüboz'un kıymetli mirasının korunması ve geleceğe taşınması amacıyla başlattığımız projede, bu özel görevi üstlenmekten dolayı büyük bir kıvanç ve memnuniyet duyuyoruz. ‘Türkiye’nin Dijital Yaşam Koçu’ olarak, ülkemizin değerlerine teknolojinin yenilikçi imkanlarıyla yeniden hayat verebilmek, tarihi ve kültürel mirası gelecek nesiller ile buluşturabilmek bizleri gururlandıran bir diğer önemli nokta. Bu vesileyle Cumhuriyet’imizin yüzüncü yılını kutluyor ve Ahmet İzzet Bengüboz'un özel mirasını korumak için katkıda bulunan herkese, içtenlikle teşekkür ediyoruz.”

VEKAM Direktörü Prof.Dr. Filiz Yenişehirlioğlu ise “Bengüboz ailesi, sahip oldukları bu önemli koleksiyonu özverili bir davranışla topluma bağışlayarak, sadece Mudurnu’nun kültürel tarihine değil Türkiye tarihine de katkıda bulunmuş, bu tür koleksiyonların bilimsel çalışmalar ve yeni araştırmalara kaynaklık eden niteliğinin anlaşılması için de örnek bir tutum göstermiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nin yansımalarının bir Anadolu kasabasında belirli bir dönemde kesintisiz olarak izlenebilmesine olanak tanıyan ve tarihi bir belge niteliği taşıyan bu önemli koleksiyonun, Cumhuriyet’in 100. yılında yeni teknolojiler kullanılarak gelecek nesillere aktarılmasına ve korunmasına, proje paydaşlarıyla birlikte katkıda bulunmaktan mutluluk duyuyoruz” diye konuştu.

Coşkun Aral da yarım asırdır fotoğrafla iç içe olduğunu belirterek “Ben foto muhabiri olmaya karar verdiğimde ailemden tepki gelmişti. Ailem iktisatçı ve ekonomi muhabiri olmamı istiyorlardı. Ancak bugün her dönemin tarihinde fotoğrafların ne denli önemli bir rol oynadığını görüyoruz. Bu nedenle, Ahmet İzzet Bengüboz’un yaptığı çalışma çok ama çok önemli” dedi.

Konuşmaların ardından, katılımcılar Ahmet İzzet Bengüboz anısına hazırlanan belgeseli izledi. Bilkom Genel Müdürü Fikret Ballıkaya, lansman töreninin sonunda projeye destek verenlere teşekkür plaketi verdi. Açılış kurdelesinin kesilmesinin ardından davetliler ‘Yüz Yıllık Miras: Bengüboz’ sergisini gezdi. Cumhuriyetin ilk yıllarına ışık tutan sergi, katılımcılar tarafından beğeni topladı. Sergi, Fuatbeyler Konağı'nda 29 Ekim'e kadar ziyaret edilebilecek.

Bilkom bu projeyle, Bengüboz'un sıra dışı öyküsünü ve Cumhuriyet’in ilk günlerine ilişkin belgeleri genç nesillere aktarmayı amaçlıyor. Şirket, Ekim ve Kasım ayı boyunca; İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde gezici sergi uygulamalarıyla bu hikayeyi farklı şehirlere taşıyacak.

Proje kapsamında ayrıca, profesyonel ve amatör fotoğrafçıları bir araya getirecek bir dizi etkinlik düzenlenecek ve Türkiye’nin fotoğraf tutkunları, Bengüboz'un mirasından ilham almaya ve onun ruhunu yansıtan sanat eserleri ile tanışmaya davet edilecek.

Türkiye’nin kurtuluş mücadelesinin ilham kaynağı; Asker ve fotoğrafçı: Ahmet İzzet Bengüboz

1969 yılında hayata gözlerini yuman Ahmet İzzet Bengüboz, doğup büyüdüğü Mudurnu’da geçen öğrencilik yıllarında, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla yedek subay olarak orduya katıldı. Bengüboz, farklı cephelerde devam eden askerlik görevi esnasında Sina Cephesinde esir düştükten sonra, İskenderiye’deki bir esir kampında, üç yıla yakın bir süre zarfında hem İngilizceyi hem de fotoğrafçılığı öğrendi. Savaşın bitmesiyle Mudurnu’ya dönen Bengüboz, burada Nüfus Müdürlüğü’nde görev yaparken, bahsi geçen tarihi fotoğraflarla, Mudurnu’nun Cumhuriyet dönemini de tarihe not düştü.

Hibya Haber Ajansı