AB’de yeşil enerji kaynaklarının gözden geçirilmesi

Avrupa Birliği’nde yeşil enerji değişiminin gelişimi… Enerji üretimi ve kullanımı, AB’nin sera gazı emisyonlarının %75’inden fazlasını oluşturmaktadır. Bu nedenle, AB’nin enerji sisteminin karbondan arındırılması, 2030 iklim hedeflerine ve AB’nin 2050 yılına kadar karbon nötrlüğüne ulaşmaya yönelik uzun vadeli stratejisine ulaşmak için kritik öneme sahiptir. Enerji krizi ve kömür rönesansının arka planına karşı AB, nükleer santrallerin ve benzin istasyonlarının engelleyici olmasından ziyade, Avrupa’nın kirli fosil geçmişinden yeşil bir geleceğe geçmesine ve 2050 yılına kadar sera gazı emisyonlarını sıfırlama hedefine ulaşmasına yardımcı olacaktır.

Avrupa Birliği’nde 2013’ten 2020’ye kadar yenilenebilir elektrik karışımı, enerji kaynağına göre (terawatt saat olarak)

Rus enerji kaynaklarından kurtulma planlaması… Üst düzey yetkililer, kısa vadede Rus gazından kurtulma yarışının daha fazla kömür ve nükleer enerji yakmak anlamına geleceğini kabul etti. REPowerEU, Avrupa Komisyonu’nun Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ışığında 2030’dan çok önce Avrupa’yı Rus fosil yakıtlarından bağımsız hale getirme planıdır. AB’nin Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığını sona erdirmek, sanayi, binalar ve ulaşım sektöründe fosil bazlı ısı ve yakıtın daha hızlı elektrifikasyonu ve değiştirilmesinin yanı sıra yenilenebilir kaynakların büyük ölçüde büyütülmesini gerektirecektir. Temiz enerjiye geçiş, zaman içinde enerji fiyatlarının düşmesine ve ithalata bağımlılığın azaltılmasına yardımcı olacaktır. Yenilenebilir enerji, mevcut en ucuz ve en temiz enerjidir ve yurt içinde üretilebilir, bu da enerji ithalatı ihtiyacını azaltır. Komisyon, AB’nin yenilenebilir enerjiye yönelik 2030 hedefini mevcut %40’tan %45’e çıkarmayı teklif ediyor. REPowerEU Planı, toplam yenilenebilir enerji üretim kapasitelerini, 2030 yılına kadar 55 için Fit kapsamında öngörülen 2030 yılına kadar 1.067 GW’a kıyasla, 2030 yılına kadar 1.236 GW’a getirecektir.

Nükleer enerji… Enerji krizi tüm dünyayı kasıp kavuruyor ve özellikle Rusya’da tüketilen gazın üçte birini satın alan ve genel olarak dörtte üçü akaryakıt ithalatına bağlı olan Avrupa’da hissediliyor. AB’deki nüfus ve işletmeler, fiyatlardaki keskin artıştan memnun değil ve pahalı yeşil yeniden yapılandırmayı askıya almak için giderek daha fazla talepte bulunuluyor. Avrupa’da gaz fiyatları geçen yılın sonunda fahiş boyutlara ulaştı ve kömür sadece Eski Dünya’da değil, tüm dünyada ön plana geçti. Dünyanın dört bir yanındaki enerji santrallerinde kömür kullanımı 2021’de rekor seviyelere ulaştı ve en az birkaç yıl daha orada kalacak.

2012’den 2020’ye kadar Avrupa Birliği’nde brüt elektrik tüketiminde yenilenebilir enerjinin payı

Nükleer enerji, Avrupa’nın önde gelen karbonsuz enerji kaynaklarından biridir, ancak güçlü hükümet desteği ve toplumsal kabul olmadan geleceği belirsizdir. On dört AB üye ülkesindeki 130 nükleer reaktör, AB’de üretilen elektriğin yaklaşık %30’unu üretiyor. En büyük karbonsuz kaynaklardan birinin aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması ve bunun karbonsuzlaştırma üzerindeki etkileri konusunda AB üye ülkeleri arasında çeşitli görüşler bulunmaktadır. Nükleer enerjinin güvenliği ve fiyatı konusundaki kamuoyu endişesi, aşamalı olarak sonlandırmayı körüklüyor. Tüm dışsallıkların değerlendirilmesi, kapsamlı çevresel ve güvenlik faydaları dahil olmak üzere enerji kaynakları ve teknolojileri arasında adil bir karşılaştırmaya olanak sağlayacaktır. IEA, “yeni rüzgar ve güneş projeleri inşa etmenin, GW kapasite başına 500 milyon ila 1 milyar dolarlık bir yatırım gerektiren mevcut nükleer reaktörlerin ömrünü uzatmaktan daha pahalı” olduğunu belirtiyor. Avrupa’da ve küresel olarak nükleer enerji için hükümet desteğinin olmaması, temel yük kapasitesi üzerinde etkilere sahip olacaktır.

2020’de Avrupa Birliği’ndeki karbondioksit emisyonlarının ana kaynağa göre dağılımı

Sonuç? Avrupa’da yenilenebilir üretim hacmi büyümeye devam ediyor. Bununla birlikte, 2019’dan bu yana, yeni YEK’in yarısından fazlasının yerini gaz elektrik kaynakları, üçte biri nükleer santraller ve sadece altıda biri kömürle çalışan termik santraller aldı. Aynı zamanda, daha önce (2011’den 2019’a kadar), yeni yenilenebilir kapasitelerin %80’inden fazlası kömürle çalışan üretimin yerini aldı. Kapanmaların artması ve nükleer tesislerin hizmet dışı bırakılması da kömür üretiminin azalma oranını yavaşlattı. 2021’de rüzgar ve güneş enerjisi, düşük rüzgar hızları nedeniyle mütevazı bir büyümeye rağmen, ilk kez gazdan daha fazla elektrik (524 TWh) üreterek yeni bir rekor (547 TWh) kırdı. Güneş enerjisi üretimi Avrupa’nın hem kuzeyinde hem de güneyinde patlama yaşıyor: 2021’de 2019’a göre %27 daha fazla elektrik üretildi ve aynı dönemde Hollanda ve İspanya’daki üretim iki katına çıktı.

2000’den 2020’ye kadar Avrupa’da offshore rüzgar enerjisi kapasitesi kurulumları (megavat cinsinden)

Kaynak Enver Erkan / Tera Yatırım

Hibya Haber Ajansı