ABD: Tüketici harcamaları enflasyon hızlanırken daha yüksek

Fed’in enflasyon hedefi için kullandığı kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, bir önceki aya göre %1 arttı ve Haziran 2021’den bu yana %6,8 arttı. Yıllık artış son 40 yılın en büyüğü oldu. Gıda ve enerji hariç tutulduğunda, fiyat endeksi %0,6 olan tahminden daha fazla arttı. Bir yıl öncesine göre ise %4,8 arttı. Fiyatlardaki değişikliklere göre ayarlanan mal ve hizmet alımları, bir ay öncesine ait revize edilen %0,3’lük düşüşün ardından Haziran ayında %0,1 arttı. Hem hizmetlere hem de mallara yapılan harcamalar daha da yükseldi. Medyan tahminler, önceki aya göre enflasyona göre düzeltilmiş harcamalarda değişiklik olmaması ve Haziran 2021’den itibaren genel PCE fiyat endeksinde %6,8 artış olması yönündeydi.

Tüketici harcamaları, bir önceki aydaki düşüşün ardından Haziran ayında neredeyse hiç yükselmedi ve onlarca yıllık yüksek enflasyonun Amerikalıların maaş çeklerini nasıl aşındırdığını ve talebi nasıl yumuşattığını vurguladı. Gıda ve benzin gibi temel ihtiyaç maddelerinin tüketici sepetindeki payı, kısmen enflasyonun Amerikalıları ihtiyaç maddelerine daha fazla harcamaya zorlaması nedeniyle son zamanlarda keskin bir şekilde arttı.

Alt kalemlere bakacak olursak; Enflasyondan arındırılmamış harcamalar önceki aya göre %1,1 artarken, kişisel gelir ikinci ayda %0,6 arttı. Nominal aylık harcamalardaki büyüme, benzin fiyatlarındaki artış ve dayanıksız tüketim mallarındaki artıştan kaynaklandı. Satışlar nominal olarak artarken, özellikle benzin pompası ve markette enflasyon arttıkça reel harcamalar düştü. Hizmet harcamalarında artış, güçlü seyahat faaliyeti ile desteklendi.

Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu’nun bir durgunlukla ilgili olarak değerlendirdiği kişisel gelir gibi göstergeler, bir durgunluk içinde olduğumuzu göstermese de, diğer son veriler ekonominin hızla ivme kaybettiğini gösteriyor. Sonuçta, Fed’in ne yapacağının en iyi tahmincisi enflasyondur. Fed’in tercih ettiği enflasyon göstergesi, TÜFE’nin açıklanmasından iki hafta sonra manşet ve çekirdek bazda daha hızlı enflasyon gösteriyor.  2Ç22 GSYİH raporundan bir gün sonra gelen Haziran kişisel harcama verileri, çeyrek içi büyüme yörüngesi hakkında daha pozitif.  Mallara olan talebin düşmesini telafi etmek için hizmet harcamalarının artması esastır. Tüketiciler daha pahalı temel ihtiyaçlara para ayırdıkça ve Covid öncesi tatil ve eğlence alışkanlıklarına döndükçe dayanıklı mal alımları düşüyor. Ayın ortasında – Juneteenth tatili civarında – ekstra uzun bir hafta sonu, hizmetlerle ilgili daha fazla harcamaya yol açmış görünüyor.

Reel harcamalarda ise Haziran’da sadece mütevazi bir hareket var, bu da yüksek enflasyondan dolayı. Enflasyona göre düzeltilmiş okumada eğer daha yüksek bir sıçrama olmuyorsa tasarruf üzerinden harcama yapma eğilimi azalmış, daha iyi ücretli işlere doğru değişim gerçekleşmemiş demektir. Nitekim tasarruf oranı %5,5’ten %5,1’e gerilemiş durumda. Ücretler eğer artış momentumunu devam ettirebilirse, enflasyonla başa çıkmanın yollarını bulan tüketici ekonominin yılın geri kalanında büyümesi için halen yeterince ivme yaratabilir.

Fed tarafından tercih edilen bir işgücü maliyetleri ölçüsü olan istihdam maliyet endeksi (ECI), 2Ç22’de %1,3 ile daha küçük bir ilerleme kaydetti. İkinci çeyrekte %1,2 artması beklenen ECI ise %1,3 olarak açıklandı. Bu, ücret artışının ılımlı olduğuna dair erken bir sinyal. ECI, ortalama saatlik kazanç ölçüsünün aksine, sektördeki iş karışımındaki değişiklikleri kontrol eder. Pandemi sırasında bu, ikincisini ücret maliyetlerinin bir göstergesi olarak daha az güvenilir hale getirdi. İlk çeyrekte şaşırtıcı derecede güçlü sonucu sağlayan işgücü maliyetleri, resmi karmaşık hale getirdi. İşgücü maliyetleri çünkü ücretli izin, fazla mesai ücreti, sigorta veya yasal olarak gerekli yardımları içerebilir. İvme kazanan ücretler ve maaşlar, eğilimin daha net bir göstergesi olacaktır.

Fed açısından bakacak olursak; Piyasa gelecek yıl faiz indirimlerine geçileceğini hesaplıyor. Yapışkan olma ihtimali olan TÜFE, Fed’in elini halen zorlaştırdığından dolayı sadece ekonomik büyüme projeksiyonlarındaki zayıflamaya bakılarak hareket edilmesi mümkün değil.  Fed’in faiz indirimlerine geçmesi için orta vade için politika sıkılaştırmasının enflasyonu düşürmede başarılı olması lazım. Kısa ve orta vadeli perspektif değişken.

Kaynak Enver Erkan / Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı